16e Netwerkbijeenkomst

Lokaal voedsel leveren aan de consumentenmarkt, hoe doe je dat?

Datum: 8 juli 2020 | 20.00 – 21.30
Locatie: Online 


Terugblik

Veel Gelderse voedsel-initiatieven richten zich (óók) rechtstreeks op de consument. Sommigen al heel lang, anderen zijn er dankzij de corona-maatregelen versneld mee gestart. Hoe vergaat het hen, wat zijn de successen en wat gaat nog niet goed? Hoe kom je tot een haalbaar verdienmodel? Daarover ging deze online sessie van het Gelders Kennisnetwerk Voedsel op 8 juli met onder meer een inkijkje in de ervaringen en uitdagingen zoals beleefd door Steven Koster van Puurland en Pleuni Timmermans van Uit Veluwe.

De coronatijd zorgde voor veel extra aandacht voor regionale producten. Inmiddels is deze aandacht weer wat aan het afzwakken merken initiatiefnemers. Toch is de groeiende aandacht voor regionale producten een al langer ingezette trend die verder zal blijven ontwikkelen, zo denken de meeste online aanwezigen.

printscreenkl2.png

Om korte ketens verder te professionaliseren is onder meer nodig om bestaande initiatieven beter organiseren en meer te bundelen en massa te organiseren, zo adviseerde Jan Willem van der Schans (Wageningen UR / WER) in een onderzoek dat hij in 2018 uitvoerde voor provincie Gelderland. Het onderzoek gaat over de omvang van de korte ketens in Gelderland en bevat aanbevelingen voor het verder versterken ervan, waaronder de aanbeveling van Jan Willem om onder meer in te zetten op samenwerking en meer verwerkingscapaciteit.

Vanavond gaat het over de consumentenmarkt. Mooie opsteker is de recent verschenen vierde peiling van Kieskompas over de impact van het coronavirus op het sociale welzijn van Gelderlanders. Ruim 7 van de 10 Gelderlanders is bereid meer te betalen voor lokaal voedsel, zo bleek!

 

Uit Veluwe

Pleuni Timmermans vertelt over het recent ontstane initiatief Uit Veluwe. “Aan het begin van de coronacrisis wilde ik iets doen voor de lokale boeren. Ik kende enkele Erkende Veluwse Streekproducenten, dus het contact was snel gelegd”, vertelt Pleuni. “Bart Boon van Eco Fields was positief. Hij bracht zijn vlees al rond in heel Nederland, dus kon prima producten van andere ondernemers meenemen. Toen ging het snel. Op dinsdag was ik bij Bart en op zaterdag stond met dank aan Maarten Soetens ons platform live en de week erop brachten we eerste Boerboxen rond”.
Er is in die fase ook gekeken naar samenwerking met bestaande initiatieven. Pleuni: “We waren te vroeg, denk ik. Het was de eerste week van corona. Partijen die we benaderden richtten zich op business-to-business en niet of nóg niet op consumenten. Of we kwamen er niet uit qua marges, dat kan natuurlijk ook”.
Uit Veluwe brengt producten in maaltijdboxen rechtstreeks van Erkende Veluwse Streekproducenten bij mensen thuis. Al snel kamen er specifieke vragen over het aanbod: “zo hebben we nu ook bijvoorbeeld een vega box en een BBQ box. Ook leveren we aan zakelijke klanten, zoals ABN Amro en voor Visit Veluwe.”
Een heel team van ondernemers draagt bij aan Uit Veluwe. Sanne Kranenborg en Monique Beijer ontwikkelden een marketing strategie. Chefs op de Veluwe maken recepten, er zijn logistiek adviseurs, fotografen en er volgen bijvoorbeeld filmpjes en ook een podcast over het bereiden van de recepten, ook voor mensen met een visuele beperking. Er zijn profielen gemaakt van alle ondernemers om de herkomst van producten laten zien.
De betrokken partners werken vrijwillig mee om de boeren te helpen en dit initiatief op te zetten. Pleuni: “We noemen Uit Veluwe ook wel eens gekscherend onze speeltuin. We kunnen hier veel proberen. Maar er is ook veel geïnvesteerd. We stellen ons daarom zo nu en dan de vraag: hoe lang gaan we daar mee door?”
Pleuni merkt inmiddels een terugval in aandacht: “Ik denk dat de ‘hype’ wat afneemt. Ook denken we dat mensen onze box niet structureel willen aanschaffen. Deze is redelijk aan de prijs, vanaf € 50,-. Ook willen veel mensen toch meer keus hebben dan een vastgestelde box. We zijn bezig om daarop te kunnen inspelen, klanten kunnen nu hun eigen Boerbox samenstellen van producten die ze zelf kiezen. De grootste uitdaging voor Uit Veluwe is om de aandacht onder consumenten vast te blijven houden en toe te werken naar een haalbaar model.”
 

Puurland en De Groene Rijders

Steven begon 7 jaar geleden met Puurland in Arnhem. “Toen ik begon met de korte keten realiseerde ik me dat ik eigenlijk het gevecht aanging met de grote supermarkten. In Nederland gaat ruim 98% naar de supermarkt. Hoe krijg ik ze daar een beetje weg?”, vroeg Steven zich af. Hij bedacht zich: “ik moet één ding doen. Ik moet het nóg makkelijker maken dan dat de supermarkten dat doen. Ik moet het dus aan de deur afleveren en de mensen wat inspireren. Daarbij is het nodig de klant te verleiden tot de producten die beschikbaar zijn, gewoonweg omdat niet alles altijd in de regio verkrijgbaar is.
Het moet dus eenvoudig en aantrekkelijk zijn. Consumenten gaan dan vanzelf merken dat je een verhaal hebt te vertellen. Er zijn veel redenen om lokaal te kopen, maar veel consumenten zien dat niet. Ook realiseren veel mensen zich niet dat je met een gang naar de supermarkt je geld niet in de regio steekt, maar naar de groot aandeelhouders brengt.”

printscreen2kl2.png

“Mijn grootste uitdaging is om alle spullen hier naar Arnhem te krijgen”, geeft Steven aan. De Horsterhof in Duiven is voor Puurland de grote leverancier. In het begin reed Steven zelf met een elektrische auto, maar inmiddels komen er steeds meer lijntjes en samenwerkingen om de producten naar hier te transporteren.
Om alle producten bij de consument te krijgen kwam al snel de keuze om te gaan fietsen: “ik zit in een stad en wil niet nóg meer transport toevoegen aan het toch al drukke verkeer. Uiteindelijk bleek het een heel goede keus. De fiets viel sowieso erg op, dat is een mooie bijkomstigheid. En nu het aantal klanten en daarmee de dichtheid is toegenomen, is het prettig om met een fiets te zijn. We werken nu met 3 fietsers voor Puurland.
Inmiddels ben ik ook gestart met het initiatief De Groene Rijders, en brengen we nog veel meer producten rond in Arnhem, onder meer brood van Bakker Tom van Otterlo naar horeca. Totaal zijn er nu 9 fietsers die intra-stad verbindingen doen. Dat blijkt heel goed te werken.”
Corona zorgde voor maar liefst 3x de normale afzet van Puurland en inmiddels is dat nog steeds ruim 2x zoveel. Dat bracht ook andere soorten klanten naar Puurland toe. Steven: “Ik verkocht bijvoorbeeld veel meer vlees-pakketten.” Onder de klanten van Steven bevinden zich ook de wat betere horeca. Steven: “Veel van deze koks waarderen zelf erg hun contact met de leverancier en gaan liefst zelf de boer op. Daar lever ik dus niet veel toegevoegde waarde. Maar, maar wél op het transport. Op dit moment heeft Puurland zo’n 70 klanten, terwijl het vóór corona gemiddeld 30 á 40 was.”
 

Wat is er nodig om verder te werken naar sterkere korte ketens in Gelderland, als het gaat om de consumentenmarkt?

Deelnemers aan de bijeenkomst stelden hun vragen aan Steven en Pleuni, waarna een open gesprek volgde over meer en sterkere korte ketens in Gelderland. Diverse ideeën en suggesties passeerden de revue, waaronder:

  • Goed en gevarieerd aanbod, daar valt of staat het mee.
  • Belangrijk om het brede verhaal over het belang van korte ketens te blijven uitdragen en consumenten te stimuleren lokale waar te kopen.
  • Een publiekscampagne is iets waar overheden op zouden kunnen inzetten, echter, niet iedereen is het eens over de vraag of en hoe een overheid daar topdown aan zou moeten bijdragen. “Campagnes zijn vaak heel erg top-down”, zo wordt gezegd, terwijl de werving werkt eigenlijk bottom up moet of in ieder geval zo dicht mogelijk vanuit / met de initiatieven."
  • Overheidscampagnes kunnen overigens óók op lokaal niveau. “Denk aan wethouders die het kopen van lokale producten stimuleren via eigen social media”, wordt getipt als mogelijk actie voor de gemeentelijke overheden.
  • Een groot deel van de mensen wordt niet top down bereikt. Zij willen meedoen, bij een gemeenschap horen. “Dat vraag eerder community-building dan consumentencampagnes”.
  • Ondernemers zouden nog slimmer verschillende vervoersbewegingen kunnen verknopen. Het is handig te weten wat voor vervoersbewegingen we maken en dan kansen zoeken om spullen slim bij elkaar te brengen en bijvoorbeeld verwerking te organiseren.
  • “Idealiter zouden we met een partij als DistrEko samenwerken. Zij zijn een biologische leverancier in de Achterhoek, die met 2 vrachtwagens tegengesteld een rondje rijden. Halverwege komen ze elkaar tegen en wisselen ze uit.”
  • Eigenlijk werken we welllicht toen naar een Gelderland met voldoende hubs om goed uit te wisselen.
  • Denk aan het Picnic systeem met vaste rondes en plekken voor op- en overslag.
  • Het verhaal van een individuele boer is klein om effect te creëren. De kansen liggen er bij meer samenwerking, ook in Gelderland.
  • Wat vinden we van mogelijke ‘regio-supers’ als oplossing voor het buitengebied?
  • Waarde van lokaal uitbreiden. Niet alleen het verhaal van de boer of bakker, maar wellicht ook de rol die een boer heeft bij natuurbeheer. Mogelijk zijn er nog andere zaken die de binding kunnen versterken.
  • Een level playing field zou nodig zijn, met verrekening van de kosten cq schade die nu niet in de prijs van voedsel zit, maar eigenlijk via onze gezondheidskosten en klimaatheffing betaald wordt.

Vaker uitwisselen

Met ruim 20 deelnemers is er veel uitgewisseld en gedeeld. We merken dat de bijeenkomst niet alleen informatief was, maar ook verbindend heeft gewerkt. Op de vraag of we dit online uitwisselen in Gelderland nog vaker doen reageren deelnemers positief. Er blijkt behoefte aan een laagdrempelige uitwisseling met elkaar.
 

Op woensdagavond 16 september organiseren we de volgende online sessie vanuit het Gelders Kennisnetwerk Voedsel, over de Circulaire regionale keten.

Wil je op de hoogte worden gehouden, meld je dan aan voor de nieuwsbrief.
 

Beide sprekers van vanavond deden reeds hun verhaal voor onze interview reeks.

Lees hier het interview met Steven Koster en het interview met Pleuni Timmermans terug.

 


    Wilt u toekomstige uitnodigingen rechtstreeks in uw mail ontvangen? Meld u dan aan voor de maillijst.

    PS: Wilt u graag eens optreden als gastgemeente voor een excursie of bijeenkomst? Dan horen we dat natuurlijk graag!